"Historie filmu awangardowego" to kompleksowe ujęcie głównych nurtów awangardy filmowej, które ukształtowały historię kina i miały zasadniczy wpływ na historię sztuki – od lat 20. XX wieku do lat 2000.
Znakomici znawcy i badaczki kina oraz sztuk wizualnych poruszają się w książce po rozległym terytorium: od dadaistów i surrealistów po kino-sztukę i postinternet. Najchętniej – po jego obrzeżach, pisząc, czasem po raz pierwszy tak obszernie na gruncie polskim, o zapomnianych pionierkach kina Wielkiej Awangardy, wczesnej awangardzie amerykańskiej, kinie letrystycznym, sytuacjonistycznym czy queerowym, czarnym feminizmie, perspektywie postkolonialnej czy o kinie jako narzędziu krytyki obrazów kształtujących zbiorową świadomość wizualną.
Celem książki jest nie tylko przyznanie należnej wagi pionierskiej twórczości kobiet, ale też spojrzenie na to, jak w historii marginalizowano ich znaczenie. Co więcej, książka pokazuje, że wypracowane na gruncie awangardy środki pozwoliły realizować prace o pionierskim znaczeniu dla historii kina, sztuki i emancypacji kobiet.
„'Historie filmu awangardowego' z podtytułem 'Od dadaizmu do postinternetu' to książka napisana przez wielu autorów. Z mnogością podjętych tematów koresponduje różnorodność punktów widzenia i poetyk wypowiedzi. Prezentują one awangardę jako nurt zmieniający się dynamicznie, z wzrastającą intensywnością, zgodnie z etymologią terminu wyprzedzający swój czas oraz dzisiejsze kino. Zarazem jednak współczesna awangarda rewitalizuje i uruchamia swoją własną tradycję sięgającą lat dwudziestych, czasu tak zwanej Wielkiej Awangardy, a może i dalej, jeśli uwzględnić pierwsze próby tego rodzaju. Autorzy próbują odpowiedzieć na pytanie, co dziś nazywamy awangardą i tym samym ukazać ten fenomen w całej jego złożoności, biorąc pod uwagę różne jego odgałęzienia, odmiany, nurty i tendencje" - prof. dr hab. Alicja Helman.
Twórczynie i twórcy, których prace zostały zanalizowane w książce, to m.in.: René Clair, Luis Buñuel, Alberto Cavalcanti, Walter Ruttmann, Dziga Wiertow, Germaine Dulac, Claude Cahun, Marcel Moore, Paul Strand, Charles Sheeler, Francis Bruguière, Harry Smith, Maya Deren, Marie Menken, Jonas Mekas, Stan Brakhage, Kenneth Anger, Jack Smith, Andy Warhol, David Wojnarowicz, Carolee Schneemann, Barbara Rubin, Tony Conrad, artyści Fluxusu, Guy Debord, René Viénet, Yvonne Rainer, Abigail Child, Su Friedrich, Hollis Frampton, James Benning, Barbara Hammer, Peter Kubelka, VALIE EXPORT, Warsztat Formy Filmowej, Natalia LL, Ewa Partum, Jolanta Marcolla, Teresa Tyszkiewicz, Chris Marker, Julie Dash, Cheryl Dunye, Kara Walker, Harun Farocki, Black Audio Film Collective, Derek Jarman, Bill Viola, Anna Baumgart, Zuzanna Janin.
Autorzy i autorki tekstów:
Jakub Depczyński; dr hab. Marcin Giżycki; Paulina Haratyk; dr Beata Kosińska-Krippner; dr hab. Iwona Kurz, prof. IKP UW; dr Marika Kuźmicz; Magda Lipska; dr Ewa Majewska; Jakub Majmurek; Michał Matuszewski; dr Krystyna Mazur; Antoni Michnik; Łukasz Mojsak; dr hab. Paweł Mościcki; Daniel Muzyczuk; prof. dr hab. Andrzej Pitrus; dr Magdalena Podsiadło; prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz; Karol Radziszewski ;dr hab. Łukasz Ronduda; dr Gabriela Sitek.
Koncepcja publikacji została opracowana przez dr hab. Łukasza Rondudę (Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie) i dr Gabrielę Sitek (Fundacja Okonakino) jako efekt rocznego cyklu edukacyjnego „Akademia filmu awangardowego” – cotygodniowych pokazów filmów połączonych wykładem. Projekt jest współfinansowany przez m.st. Warszawa i Fundację Współpracy-Polsko Niemieckiej. Partnerami projektu są: Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, Arsenal - Institute for Film and Video Art E.V. Publikacja jest skierowana zarówno do studentów Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, którzy uczestniczą w zajęciach Akademii (około 200 osób w każdym semestrze), jak i wszystkich zainteresowanych kinem i sztuką współczesną.
Książka jeszcze w grudniu będzie dostępna w dobrych księgarniach.
Tytuł: Historie filmu awangardowego. Od dadaizmu do postinternetu
Redaktorzy: Łukasz Ronduda, Gabriela Sitek
Projekt okładki, układ typograficzny, skład: Krzysztof Bielecki
Wydawcy: Fundacja Okonakino, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Korporacja Ha!art
Miejsce i data wydania: Warszawa–Kraków 2020
Cena: 34 zł
